فیلسوفان جدید جبر تکنولوژیک هایدیگری را کنار گذاشته اند / انسان در مقابل تکنولوژی، دست بسته نیست!
تاریخ انتشار: ۱۶ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۶۱۸۴۵
به گزارش”مبلغ“- همایش «تکنولوژی و فرهنگ: تاملات انتقادی با رویکردهای فلسفی- تاریخی» امروز شنبه ۱۶ دی‌ماه از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و با سخنرانی اساتید و اندیشمندان برگزار شد.
حمیدرضا آیت‌اللهی؛ استاد سابق فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، در این همایش با موضوع «سواد تکنولوژی» به سخنرانی پرداخت که در ادامه گزیده سخنان وی را می‌خوانید:
موضوع سواد تکنولوژی از موضوعات مهمی است که باید به آن پرداخته شود اما ابتدا باید بررسی کنیم که چرا از کلمه سواد استفاده می‌شود و گاهی اوقات نیز بد به کار می‌رود؟ وقتی شخصی در مدرسه‌ای درس می‌خواند گاهی وضعیت درسی وی به جایی می‌رسد که گفته می‌شود با سواد شده است اما مشخص نیست که منظور از با سواد شدن چیست؟ آیا صرفِ خواندن و نوشتن کفایت می‌کند یا اینکه باید به مقطعی برسد که وی را با سواد بنامیم؟ واقعیت این که سواد به توانستنِ دانش برمی‌گردد نه به خودِ دانش.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در تکنولوژی هم باید مهارت‌هایی داشته باشیم که هر وقت با آن مواجه شدیم موضع‌گیری صحیحی داشته باشیم. یکی از اولین مواردی که بنده به آن پرداختم سواد رسانه‌ای بود. برخی فکر می‌کنند منظور از سواد رسانه‌ای این است که بدانیم رسانه‌ها چه هستند و چه کاری می‌کنند؟ اما منظور این است که بتوانیم موضعی مناسبت و عاقلانه نسبت به رسانه داشته باشیم. برای بررسی سواد تکنولوژی نیز باید ابتدا تکنولوژی را بشناسیم و خصوصیات آن را بدانیم سپس بررسی کنیم که ما چه کاری می‌توانیم در مقابل این تکنولوژی انجام دهیم.
اولین چیزی که باید بدانیم این است که تکنولوژی، ابزارِ در اختیار انسان نیست که انسان بتواند هر کاری با آن انجام دهد. تکنولوژی می‌تواند برخی توانایی‌های انسان را بیشتر و برخی توانایی‌ها را از وی بگیرد یعنی می‌تواند خودش تعیین کننده باشد. شبکه اجتماعی پدیده‌ای بسیار خوب است و نتایج خوبی هم برای ما دارد، از جمله اینکه همه افراد در سراسر دنیا به وسیله آن می‌توانند دیدگاه‌های خود را بیان کنند اما همین شبکه اجتماعی باعث شد افراد، تند تند مشغول خواندن در فضای مجازی شوند و در نتیجه با مسائلی جدید مواجه می‌شویم از جمله اینکه اگر تا الان می‌توانست سه صفحه کتاب بخواند و عمیق بخواند اما الان سه خط مطلب را می‌خواند و عمدتاً مشغول این شبکه‌های اجتماعی است لذا ذائقه وی عوض می‌شود. بنابراین تکنولوژی باعث شده افراد ساندویچی فکر کنند.
مزایا و معایب تکنولوژی برای انسانوقتی صبح تا شب موبایل خود را نگاه می‌کنید ممکن است از صد خبر، دو مورد آن به درد شما بخورد و بقیه، اضافه‌بار اطلاعاتی هستند. ما قبلا فکر نمی‌کردیم شرایط اینگونه شود لذا اگر بفهمیم هر تکنولوژی می‌تواند در آینده چیزهایی را به شما تحمیل کند بنابراین ضرورت سواد تکنولوژیک را درک خواهیم کرد. نکته دیگر اینکه اگر این توانمندی را پیدا کنیم که هر تکنولوژی که می‌آید، می‌تواند اقتضائات بعدی را هم در پی داشته باشد آن وقت توانمندی مواجهه با تکنولوژی را پیدا کرده‌ایم.
حال سؤال این است که این توانمندی چگونه پدید می‌آید؟ اولین کاری که در سواد تکنولوژی مهم است این است که ببینیم این تکنولوژی‌ها تاکنون چه چیزهایی را به ما تحمیل کرده‌اند. برای مثال تکنولوژی ماشین معمولی یا مترو که در گذشته وجود نداشته‌اند نگاه‌های جدیدی را به ما تحمیل می‌کنند که باید آنها را درک کنیم و در این صورت سواد تکنولوژی ما دائما بالا می‌رود. همچین باید دانست تکنولوژی، ابزاری در اختیار بشر نیست بلکه می‌تواند بلاهایی هم سر ما بیاورد. بنده نمی‌خواهم بگویم که تکنولوژی دائما بلا بر سر ما می‌آورد اما باید بدانیم که قطعاً بلاهایی هم بر سر ما می‌آورد.
البته تکنولوژی مزیت‌های زیادی هم می‌تواند در پی داشته باشد برای مثال در ماجرای عملیات طوفان الاقصی، اگر تکنولوژی شبکه‌های اجتماعی نبود الان این جنبش خفه شده بود. بنابراین تکنولوژی اینگونه نیست که یک فاجعه بشری به وجود بیاورد و اینگونه هم نیست که بگوئیم آینده‌ای درخشان برای بشر رقم می‌زند بلکه امکاناتی در اختیار ما قرار می‌دهد که می‌تواند هم مصیبت‌ها و هم توانمندی‌های جدید برای ما در پی داشته باشد لذا باید تکنولوژی را به خوبی بفهمیم. نکته مهمی که باید در تکنولوژی بدانیم وضعیت بشر در ابتدا و انتهای قرن بیستم است چون تاریخ تکنولوژی اهمیت بسیاری دارد.
اهمیت توجه به تاریخ تکنولوژیابتدای قرن بیستم به بشر گفته می‌شد هرچه می‌توانی از طبیعت و نیروهای خفته درآن به نفع رفاه خودت استفاده کن. تا سال ۱۹۸۰ هنوز چنین بحث‌هایی وجود داشت اما از آن زمان به بعد مسئله بحران محیط زیست شدت زیادی گرفت چراکه مثلا در دهه ۱۹۵۰ یک نفر درباره بحران محیط زیست صحبتی نمی‌کرد لذا در این سال‌ها جریاناتی همانند حزب‌های سبز در اروپا، با استفاده بی‌رویه از محیط زیست به شدت مخالفت کردند. مثلا وقتی قرار بود زباله‌های اتمی در اروپا جابه جا شوند اعضای حزب سبز در همه جای اروپا روی خط راه آهن می‌خوابیدند. لذا لغتی به نام اخلاق در تکنولوژی در اواخر قرن بیستم پدید آمد و امروزه اخلاق، بخش مهمی از تکنولوژی است و هر مقاله یا رساله‌ای که قرار باشد درباره تکنولوژی نوشته شود باید ملاحظات اخلاقی آن هم در نظر گرفته شود در حالی‌که قبلا چنین موضوعات اخلاقی، عمدتاً به کلیساها محدود می‌شود.
شناخت روند تکنولوژی اهمیت زیادی دارد چراکه کار را به جایی رسانده است شخصی همانند هایدگر می‌گوید تکنولوژی می‌تواند هر بلایی سر شما بیاورد و شما هیچ کاری نتوانید انجام دهید. نکته دیگر اینکه درست است تکنولوژی برای ما تعیّن ایجاد می‌کند و ما را به سمت‌هایی سوق می‌دهد اما اگر بفهمیم چه کارایی‌هایی در آینده برای ما خواهد داشت می‌توانیم از همین الان در مورد آینده آن فکر کنیم. این کاری بسیار بزرگ است اما متأسفانه کشورهای جهان سوم به شکل منفعلانه با تکنولوژی مواجه می‌شوند در حالی‌که کشوری پیشرفته است که به شکل فعالانه با تکنولوژی برخورد کند و سواد رسانه‌ای نیز بدین معنی است که مردم یاد بگیرند چگونه با تکنولوژی برخورد کنند.
نکته دیگر اینکه ماجرای جبر تکنولوژیک، از اوایل قرن بیست و یکم، کمتر شده و از عنوان تعیّن‌گرایی استفاده می‌شود یعنی چیزهایی را برای ما تعیّن می‌کند اما جبر نیست به همین دلیل الان بسیاری از فیلسوفان تکنولوژی، دیگر حرف‌های هایدگر را قبول ندارند چون این تعیّن می‌تواند تحت تأثیر عوامل انسانی تا حدودی تغییر پیدا کند و ما انسان‌ها در مقابل آن دست بسته نیستیم. امیدوارم بنای کار سواد تکنولوژی و ایجاد عناصر آن را در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را ایجاد و عناصر آن را روشن کنید که مردم ما به شکل عاقلانه و فعالانه بتوانند با تکنولوژی مواجه شوند.
منبع: ایکنا
بیشتر بخوانید: فلسفه و آینده آن در ایران بزرگترین قربانی انقلاب هوش مصنوعی در دنیای تکنولوژی آیت اللهی: برخی در داخل معتقد هستند که علوم انسانی باید از اساس برچیده شوند برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1857518منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: فلسفه فلسفه جدید سواد تکنولوژی سواد رسانه ای برای ما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۶۱۸۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ضرورت استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی در علوم پزشکی
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، بهرام عین‌اللهی اظهار کرد: نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران در منطقه و دنیا پیشتاز است و افتخاری بزرگ رقم زده است.
وی با بیان اینکه روند آموزش علوم پزشکی در دنیا در سال ۲۰۲۴ تاکید بر آموزش بالینی مبتنی بر جامعه بوده است، افزود: ادغام هوش مصنوعی و تکنولوژی نوین در حال حاضر در جهان مطرح و جمهوری اسلامی ایران نیز در این زمینه، کارهای بزرگی انجام داده است.
عین‌اللهی با بیان اینکه روش تدریس در گذشته به صورت سنتی استاد محور و جزوه محور بود، با تاکید بر نقش مهم دانشجویان، از دانشجویان فعال به عنوان یکی از مهمترین ارکان آموزش یاد کرد و گفت: در حال حاضر آموزش‌ها در علوم پزشکی بر اساس مسئله و حل مسئله در جریان است و فراتر از استاندارها عمل کرده و می کنیم.
وی دستاوردهای علوم پزشکی و حوزه سلامت را موجب افتخار ملی و بین المللی دانست و گفت: یکی از دلایل موفقیت نظام سلامت ادغام آموزش و درمان در سال ۱۳۶۵ است چرا که آموزش را متناسب با نیاز بهداشت و درمان جامعه قرار داده و توانسته ایم تحولی در آموزش و درمان ایجاد کنیم.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه رشد کمی و کیفی در حوزه آموزش پزشکی را به موازات یکدیگر پیش می‌بریم، افزود: در رشد کمی افزایش تعداد ظرفیت خدمات سلامت، تماس دانشجو با جامعه، حضور دانشجویان در فیلد ارائه خدمات، توسعه مراکز آموزش پزشکی و حل مشکل خدمات توسط هیات های علمی را در دستور کار قرار داده‌ایم.
عین اللهی توسعه پژوهش‌های کاربردی، افزایش دو برابری شرکت دانش بنیان و انجام پژوهش برای رفع نیازهای مردم را از جمله اقداماتی برشمرد که در بخش کیفی نظام سلامت انجام شده است.
وزیر بهداشت با اشاره به ضرورت مشارکت بیشتر دانشجویان در عرصه های خدماتی و تحقیقاتی، یادآور شد: تمرکز ما استفاده از آزمایشگاه های مهارتی و شبیه سازها در علوم پزشکی، استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی و مهارت های آموزشی از راه دور است.
وی گفت: توانمندسازی اساتید، اعضای هیات علمی و بکارگیری روش های نوین سنجش و ارزیابی از جمله مواردی است که باید در آموزش علوم پزشکی تجلی پیدا کند.
عین اللهی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تشکیل شورای عالی کرامت در وزارت بهداشت، گفت: حفظ کرامت بیمار از سوی دانشجویان علوم پزشکی و نیروهای حوزه سلامت همواره مورد تاکید ما بوده و خواهد بود.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تاکید بر اهمیت مرجعیت علمی کشورمان در رشته های علوم پزشکی، یادآور شد: فعالیت گسترده شرکت‌های دانش بنیان در جهت پاسخگویی به نیاز جامعه و تحول در بهره مندی از ظرفیت نخبگان، تجاری سازی تحقیقات و تکمیل زنجیره علم و فناوری بخشی از ابزارهای رسیدن به این مرجعیت است.
وی از تحصیل ۲۲۸ هزار ۶۹۷ دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی کشور به عنوان یکی از نقاط قوت نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران یاد کرد و افزود: خوشبختانه در دولت مردمی و در راستای تحقق عدالت در سلامت، در حوزه آموزشی ۲۶۰ هزار متر مربع فضای فیزیکی به ظرفیت کشور اضافه شده و امسال برنامه ما تامین نیازهای آموزشی دانشگاه هاست.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دیگر دستاوردهای دولت مردمی آیت الله رئیسی اشاره و خاطرنشان کرد: در این دوره، ۴ دانشکده علوم پزشکی، ۱۳ مجتمع عالی پزشکی، ۸ دانشکده پرستاری و ۴ دانشکده داروسازی ایجاد شده است.
وی با تاکید بر اینکه هوشمندسازی باید در همه دانشگاه های علوم پزشکی مورد توجه قرار گیرد به تصویب آیین نامه دستیاری اشاره کرد و گفت: تعیین و تعدیل علمی میزان کشیک شب برای کلیه دستیاران مدنظر قرار گرفته است و از سوی دیگر ارائه تسهیلات و بیمه پایه و تکمیلی در خصوص دستیاران تقویت شده است.
وی با بیان اینکه بومی سازی منابع علمی را شروع کرده ایم، گفت: باید موضوعات نوظهور و میان رشته ای مورد توجه قرار گیرد. همچنین پیاده سازی فناوری جدید و نوین در آموزش پزشکی و رسیدن به مرجعیت علمی مدنظر ما قرار دارد.
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند